به نقل از «ایسنا»

رباعیات خیام چگونه به ترجمه عربی راه پیدا کرده است؟

تاریخ انتشار: ۲۱ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۹۰۴۷۲

ایسنا/خراسان رضوی یک کارشناس زبان و ادبیات عرب گفت: رباعیات خیام از طریق ترجمه انگلیسی به ترجمه عربی راه پیدا کرده است.

مدینه رجایی در جلسه معرفی کتاب «الادب المقارن» و بررسی ادبیات تطبیقی که امروز، ۲۱ آذر ماه، به مناسبت هفته پژوهش با حضور جمعی از دانشجویان ایرانی و عرب‌زبان در تالار حائری دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، در خصوص ترجمه یک اثر به زبان‌های مختلف و جایگاه آن اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین موضوعات تطبیقی رباعیات خیام و ترجمه این رباعیات است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

خیام شاعر قرن پنجم در نیشابور است که جایگاه علمی او برتر از جایگاه ادبی‌اش است اما آوازه خیام مدیون رباعیات او است که شهرت جهانی دارد.

وی افزود: خیام منکر وجود خدا نمی‌شد اما با عقل به پدیده‌ها می‌نگریست و اذعان می‌کرد که انسان از طریق جبر و اجبار وارد دنیا شده و اختیاری در انتخاب سرنوشت ندارد؛ لذا به این نتیجه می‌رسد که باید حال را غنیمت شمرد و این باعث شده که عده‌ای تصور کنند خیام یک انسان لذت‌گراست.

رجایی با اشاره به ترجمه انگلیسی رباعیات خیام و سیر این نوع ترجمه گفت: رباعیات از طریق ترجمه انگلیسی به ترجمه عربی راه پیدا کرده است. برای همین ترجمه فیتز جرالد از رباعیات یکی از مهم‌ترین ترجمه‌هاست. ادوارد فیتز جرالد در سال‌های ۱۸۰۹ تا ۱۸۸۳ در انگلیس زندگی کرد و بعد از دوران تحصیل ارتباط خود را با زبان فارسی حفظ کرد.

این کارشناس زبان و ادبیات عرب با بیان اینکه او رباعیات را به شیوه‌ای هم‌قافیه با فارسی به نظم کشید، تصریح کرد: اول اینکه هر رباعی را جداگانه ترجمه نکرد و مفهوم یک یا چند رباعی را به هم آمیخت و آن را در شکل یک رباعی درآورد و گاهی مجبور می‌شد از مجموعه اندیشه‌ها استفاده کند. نقدی که بر کار فیتز جرالد گرفته می‌شود، این است که خواننده تلاش کرده آنچه که با اندیشه خود سازگار است را برداشت کند که این کار هیچ ارتباطی با امانت علمی ندارد.

وی درباره ترجمه‌های رباعیات خیام به زبان عربی و اصل آن بیان کرد: ترجمه انگلیسی رباعیات خیام بدون تغییر به زبان عربی وارد و ادبیات عرب به کمک ترجمه با رباعیات خیام آشنا شد. به صورت کلی ترجمه‌ها را می‌توان به ۲ دسته تقسیم کرد. اول ترجمه‌های مستقیم است که از اصل پارسی به عربی بازگردانده شده‌اند و یک دسته هم ترجمه‌های غیر مستقیم است که از طریق زبان‌های واسطه مثل انگلیسی و فرانسه وارد این زبان شده‌اند.

لیلی و مجنون در ادبیات عرب

سکینه سلطانی، کارشناس زبان و ادبیات عرب نیز در ادامه این نشست با اشاره به موضوع دیگری که به آن پرداخته است، گفت: این موضوع شامل لیلی و مجنون است که در ادبیات فارسی و عربی است. ابوالفرج اصفهانی نخستین کسی بود که در کتاب خود «الاغانی» به لیلی و مجنون پرداخته است. او تلاش کرده که اخبار مجنون را از سرچشمه‌های اصلی آن، یعنی راویان اصلی، بگیرد و با راویان دیدار و دوره‌های زندگی مجنون و عشق او را جست‌وجو می‌کرده است.

وی افزود: بیشتر راویان معتقد هستند که قیس وجود تاریخی داشته و تردیدی در این قضیه نداشته‌اند. اصفهانی قیس را از زیباترینان بنی‌عامر وصف می‌کند که عاشق دختری به نام لیلی می‌شود که در دامنه کوه آن‌ها یکدیگر را می‌بینند و عاشق هم می‌شوند؛ پس از پرده‌نشینی لیلی فراغ برای مجنون خیلی سخت می‌شود و مجنون آشکارا نام لیلی را در شعر خودش می‌آورده است.

این کارشناس زبان و ادبیات عرب با اشاره به اینکه قیس شعر را ابزاری برای تسکین درد می‌دانسته است، در ادامه سیر داستانی لیلی و مجنون و ارتباط آن با ادبیات عرب خاطرنشان کرد: مصیبت‌های وارده بر قیس برای لیلی دردآور است که ورد لیلی را می‌بیند و عاشق او می‌شود. همین برای قیس ضربه‌ای روحی می‌شود و قیس مجنون می‌شود و با آهو به خاطر شباهت بسیارش با لیلی انس می‌گیرد.

سلطانی با بررسی داستان قیس در ادب پارسی و عربی تصریح کرد: قیس الگوی عاشقان زیادی بوده است. شاعران ایرانی هم قیس را به عنوان الگو برگزیدند که نتوانسته به عشق خودش برسد. در ادبیات فارسی نظامی گنجوی به سرودن لیلی و مجنون پرداخته و نظامی در شعرش گرایش اخلاقی دارد؛ هر چند اول به درخواست امیر شروا بوده اما سپس به دلیل گرایش اخلاقی خود لیلی و مجنون را انتخاب می کند. شاعر دیگری که لیلی و مجنون را به نظم کشیده جامی بوده که فضای صوفیانه به آن داده است و هم به اصل عربی آن و هم به شاعران پیش از خود توجه کرده است.

وی اضافه کرد: مقایسه تطبیقی لیلی و مجنون همانندی‌های آن است. اینکه نظامی آن را از چارچوب تاریخی خارج کرده و یک ویژگی هنری و ادبی به آن افزوده است چون هدف نظامی دعوت به فضیلت بوده است. نظامی قیس را قهرمان داستان قرار می‌دهد و در آخر داستان پسر خود را با ۱۸ بیت پند می‌دهد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری عمر خیام رباعیات خیام ادبیات عرب ادبیات تطبیقی لیلی و مجنون استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی فرهنگی و هنری استانی علمی و آموزشی ترجمه انگلیسی رباعیات خیام لیلی و مجنون ترجمه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۹۰۴۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ظرفیت تولید نفت امارات بی‌سروصدا افزایش یافت

شرکت نفت دولتی امارات عربی متحده (ادنوک) حداکثر ظرفیت تولید نفت خام خود را بی‌سروصدا، به روز کرده است.

به گزارش ایسنا، ادنوک این رقم را در وب سایت خود، به روز کرده، اما اعلام رسمی انجام نداده است. ظرفیت جدید ۴.۸۵ میلیون بشکه در روز، بالاتر از ظرفیت تولید ۴.۶۵ میلیون بشکه در روز است که در سال ۲۰۲۳ منتشر شد. ظرفیت تولید گاز طبیعی این شرکت، ۱۱.۵ میلیارد فوت مکعب در روز اعلام شده است.

شرکت نفتی دولتی امارات قصد دارد ظرفیت تولید نفت خود را تا سال ۲۰۲۷، به پنج میلیون بشکه در روز افزایش دهد که این هدف سالها پیش تعیین شده بود.

افزایش ظرفیت تولید در حالی صورت می‌گیرد که طبق آمار منابع ثانویه اوپک، تولید نفت امارات عربی متحده در مارس، کاهش یافت. این کاهش در راستای تلاش اوپک برای رساندن تولید به سطوح مورد توافق به منظور متوازن کردن بازارهای جهانی نفت بوده است.

امارات عربی متحده که سومین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک است، در گذشته با این گروه اختلاف پیدا کرده، زیرا بی صبرانه به دنبال افزایش تولید نفت خود و بهره برداری از ظرفیت افزایش یافته بوده است.

 تابستان گذشته، امارات عربی متحده اعلام کرد به کاهش تولید داوطلبانه اوپک نمی‌پیوندد و سال‌ها استدلال کرده است که باید به این کشور اجازه داده شود تا با افزایش ظرفیت تولید خود، نفت بیشتری تولید کند. در نهایت، در ژوئن سال میلادی گذشته، اوپک پلاس، سهمیه تولید امارات عربی متحده را به ۳.۲۱۹ میلیون بشکه در روز برای سال ۲۰۲۴ افزایش داد.

کاهش تولید فعلی اوپک، یک اقدامی احتیاطی است که قرار است تا آخر ژوئن ادامه پیدا کند. با این حال، در  نشست اوپک پلاس در اول ژوئن، مشخص خواهد شد که آیا اوپک باید کاهش تولید را بیشتر تمدید کند یا اینکه روند احیای تدریجی کاهش تولید را آغاز می‌کند.

هیثم الغیص، دبیرکل اوپک، به کسانی که آغاز پایان دوران نفت را پیش‌بینی می‌کنند، هشدار داده که مبادا با این پیش‌بینی‌های خطرناک، سیاست‌های انرژی را تقویت کنند که به هرج‌ومرج انرژی دامن می‌زند.

بر اساس گزارش اویل پرایس، اوپک اصرار دارد که پیش‌بینی‌هایی که انقلاب خودروی برقی و گذار سبز را به‌طور کلی پیش‌بینی می‌کنند، بر اساس واقعیت نیستند و حساب کردن روی این کاهش تقاضای ساختگی برای نفت، می‌تواند منجر به سیاست‌هایی شود که در نهایت باعث می‌شود توازن بین عرضه و تقاضای نفت بهم خورده و بازار با کمبود عرضه و افزایش قیمت نفت روبرو شود.

انتهای پیام